Print deze pagina

Welkom

Deze website van Stichting Kennispunt Mei 1940 biedt een uitgebreide beschrijving van de gebeurtenissen die plaatsvonden in en ten oosten van de Maaslinie tijdens de meidagen van 1940. Van Mook tot Maastricht, van de Maas tot aan de grens met Duitsland. De vele en soms bikkelharde gevechten in de Maaslinie op 10 mei 1940 kan men met een gerust hart de meest ondergewaardeerde inspanning van het Nederlandse leger in mei 1940 noemen op dergelijke schaal. Het al bij de Fransen tijdens de meidagen postvattende misverstand dat Limburg en Brabant bijkans zomaar opgegeven werden door het Nederlandse leger, zette zich vast in het collectieve geheugen. Onterecht, zo zal deze website aantonen.

Tussen de plaatsen Mook - in de uiterste noordwestpunt van de provincie Limburg - en Maastricht - de hoofdstad van Limburg in het uiterste zuiden van de provincie - vond op de eerste dag van de Duitse invasie een bittere slag plaats om de beheersing van de rivier de Maas. Duitse troepen trachten op vele locaties massaal de Maas over te steken, om zich vervolgens te kunnen storten op de Peel-Raamstelling in Nederland en het Fort Eben-Emael alsmede de Kempen in België.

Nederlandse militairen die de westoever van de rivier verdedigden vochten langs de Maas verbitterde gevechten met een tegenstander die zich tot in de puntjes had voorbereid op het nemen van deze voor de logistiek van operatie Fall Gelb cruciale waterweg. Want de Maas vormde een grote hindernis tussen Mook in Nederland en Visé in België. Daar waar op Nederlands grondgebied anderhalf Duits Leger - het 6e Leger en het grootste deel van het 18e Leger - zich in zo kort mogelijke tijd overheen moest zien te manoeuvreren met behoud van een maximum aantal bestaande bruggen.

De Duitsers hadden hun eerste operationele doel - het zo spoedig mogelijk met de eerste echelons over de Maas zien te geraken en dit bovendien trachten te bereiken middels zo veel mogelijk intacte bestaande overgangen - minutieus voorbereid. Bovendien was er voor het Belgische fort Eben-Emael - onder de rook van Maastricht - een extra verrassing in petto. Dat fort lag buitengewoon strategisch om de Maasovergangen in haar omgeving te kunnen domineren, evenals de laagvlakten ten oosten van de Maas. Van groot belang was het verrassingseffect om daarmee de verdedigers van de Maasbruggen en het Belgische fort zodanig te kunnen verrassen dat voorbereide vernielingen van bruggen konden worden voorkomen en het fort bij verrassing zou kunnen worden genomen.

Geheime commando missies en snelle taakgerichte eenheden zouden het verrassingseffect van de inval zonder voorafgaande oorlogsverklaring maximaal moeten kunnen uitbuiten. Met ‘handstreichen’ zouden vele bruggen in handen komen van de Duitsers om de oversteek van de enorme legermacht - inclusief drie tankdivisies - te faciliteren. Doel was op de eerste invasiedag door de Peel-Raamstelling en de Albertkanaalstelling te kunnen breken en een grote Duitse legermacht aan de westzijde van de Maas en het Albertkanaal te kunnen brengen.

Deze website beschrijft de voorbereidingen, de plannen, de pionnen der belligerenten en de uiteindelijke strijd. De gebeurtenissen die plaatsvonden langs de rivier, maar ook in het voorterrein tussen grens en Maas en vanzelfsprekend een beschouwing van de strijd in Zuid-Limburg, waar reeds vele lokale gevechten hadden plaatsgevonden voordat de Duitsers met hun hoofdmacht de Maas in Maastricht hadden bereikt. Tenslotte een uitgebreide beschouwing van het gevecht bij Eben-Emael.